ပါရမီလမ်းခရီးကို ရှောက်သောလူငယ်တိုင်း လမ်းတွင် အခက်အခဲများစွာဖြင့် ပိတ်ဆို့နေသည်ကိုတွေ့ရမည်ဖြစ်၏။ အခက်အခဲများနှင့် အရေးပေါ်တွေ့ကြုံရသော အရာမှန်သမျှကို ခုခံတွန်းလှန်နိုင်သောသူသည် သံလမ်းပေါ်တွင် မတိမ်းမစောင်းရပ်တည်နိုင်သော မီးရထားကဲ့သို့၊ မြတ်စွာဘုရားသခင်၏ ပညတ်တော်များနှင့် ကိုယ်မှုကိုယ်ကျင့် ကောင်းမကောင်းသိမြင်နိုင်သော စိတ်တည်းဟူသော လမ်းပေါ်တွင်ရပ်တည်နိုင် ပေလိမ့်မည်။ ၎င်းမှာထိုသူ၌ ခိုင်မြဲသော ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာရှိကြောင်း အမှတ်လက္ခဏာပင်ဖြစ်သည်။ များစွာသော အခက်အခဲများနှင့် အချို့မှာ ပင်ကိုယ်စိတ်နေသဘောထားမှလည်းကောင်း၊ အချို့မှာ အိမ်ထောင်စု၏ပညာပေး နည်းပြမှုမှလည်းကောင်း၊ အချို့မှာ အမျိုးအရိုးမှလည်းကောင်း၊ အချို့မှာ ရာသီဥတုမှ လည်းကောင်း၊ အချို့မှာ ယခင်ကကပ်ညှိခဲ့သော အလေ့အကျင့်ဆိုးများမှ လည်းကောင်း၊ စသည့် အထွေထွေ အမျိုးမျိုးမှဖြစ်ပေါ်လာရ၏။

၂။ (က) ကိုယ့်ကိုယ်ကိုအထင်ကြီးလွန်းသော ပင်ကိုယ်သဘောထားသည် အကျိုးယုတ်မှုများစွာကို ဖြစ်ပေါ်စေရာ၊ ၎င်းတို့အနက် အချို့တို့မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်၏။

၂။ (က) (၁) စိတ်မတည်ကြည်ခြင်း။

အချို့သော လူငယ်များသည် နှစ်စဉ်စာပေကျက်မှတ်ခြင်းကို စိတ်ဝင်စားအားထုတ်ကြသော်လည်း၊ မကြာမှီ ပျက်ပြယ်စွန့်ပစ်ထားတတ်ကြ၏။ ၎င်းတို့သည် တက္ကသိုလ်ကျောင်းများသို့ ရောက်ရှိကြသောအခါ ပဌမနှစ်တွင် သိပ္ပံပညာရပ်များကို ဆည်းပူးလိုကြ၍၊ နောက်နှစ်တွင် ဝိဇ္ဇာပညာရပ်များကို ကူးပြောင်းလိုတတ်ကြ၏။ သူတို့သည်မည်သည့်အခါမျှစိတ်ကို အပြီးအပိုင်ဆုံးဖြတ်ခြင်းမပြုကြ။ မည်သည့်အခါမျှ လုပ်ငန်းကို တကယ်စတင်ခြင်းမရှိ။ အမျိုးမျိုးသောလုပ်ငန်းများကို အစပျိုးလုပ်ကိုင်ပါသော်လည်း ဆုံးခန်းသို့ရောက်အောင် စွဲမြဲခြင်းမရှိကြ။ အရှိန်အားအပြည့်အဝဖြင့် ဆက်လက်ချီတက်နိုင်စွမ်းမရှိ။ ၎င်းတို့သည် တရက်လျှင် သံပတ်နှစ်ခါသုံးခါပေးနေရသော နာရီနှင့်တူ၏။ ထို့ကြောင့်လူများသည် ထိုသို့သောသူများကို ယုံကြည်အားကိုးရန် ခဲယဉ်းပါသည်။ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် တာဝန်ကို သိတတ်သော သဘောတရားမရှိ။ ဥပမာ၊ တီးသံမှုတ်သံကြားရလျှင် စိတ်ဖေါက်ပြန်ကာ ပွဲကြည့်သဖြင့်၊ ရရှိမည့်အကျိုးအပြစ်ကို ဆင်ခြင်သုံးသပ်ခြင်း မပြုမူ၍၊ ၎င်းတို့၏ တာဝန်လုပ်ငန်းမှအစ အမျိုးမျိုးကိုပစ်ထားခဲ့၍ ပွဲသို့ချက်ချင်းပြေးသွားကြမည်ဖြစ်၏။

၂။ (က) (၂) စိတ်ပြောင်းတတ်ခြင်းသည်လည်း ကိုယ်ကျင့်ရားကောင်းကို ဆုတ်ယုတ်စေသော အခြားအကြောင်း တစ်ခုဖြစ်၏။ ဤသို့သော သူများကား လေတိုက်ခြင်းကိုလိုက်၍ ဘယ်ညာလှည့်နေသော လေကြောင်းပြ ငှက်နတ်မြား (Weathercock) နှင့်တူလေသည်။ ဤသဘောမျိုးကို နိုင်ငံရေးလောက၌ သာ၍တွေ့ရ၏။ ထိုသူသည် ယနေ့နီ၍ နက်ဖြန်ဝါလျှင် ဝါမည့်သူဖြစ်၏။ ယနေ့စစ်တပ်နှင့်သဘောမျှသော်လည်း နက်ဖြန်၎င်းကို ဆန့်ကျင်တတ်၏။ သူသည်သူ့အတွက် အကျိုးရှိအသုံးဝင်သလိုကြည့်၍ ဆောင်ရွက်၏။ ဤသူများကားအိတ်ထဲ၌ အလံအမျိုးမျိုးကို အသင့်ဆောင်ထားသူများဖြစ်ကြ၏။ ၎င်းတို့သည် လမ်းကိုဖြောင့်ဖြောင့်လျှောက်မည့်အစား မူးယစ်နေသူကဲ့သို့ ဘယ်ညာယိမ်းထိုးကာ တစ်လမ်းလုံးအပြည့်လျှောက်သွားကြ၏။

၂။ (က) ( ၃ ) ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာ၏ အခြားသောရန်သူကား စိတ်ပျက်အားငယ်ခြင်းနှင့် အဆိုးကိုသာမြင်တတ်ခြင်းဖြစ်၏။ အချို့သောလူငယ်များသည် အရှုံးနှင့်ရင်ဆိုင်ရသည်နှင့်တပြိုင်နက် စိတ်ပျက်အားငယ်တတ်ကြ၏။ သူတို့သည် စာမေးပွဲကျရှုံးလျှင်၎င်း၊ ကစားပွဲ၌ ရှုံးနိမ့်လျှင်၎င်း၊ ချက်ချင်းလက်လျှော့ကာ နောက်ထပ်ကြိုးစားမှုမပြုလိုကြ၊ အဆုံးသတ်လိုကြ၏။ တကြိမ်နှင့်တကြိမ်ကြိုးစား၍ မအောင်မြင်ခဲ့လျှင် ကျွန်တော်မတတ်နိုင်တော့ပါဟု အကြောင်းပြကာ လက်လျှော့ကြ၏။ သို့ဖြစ်၍ ၎င်းတို့သည် မိမိတို့ကိုယ်ကို မိမိတို့ရေစီး၌ မျောပါစေကြ၏။ ၎င်းတို့ကို ဆုတ်ယုတ်စေသော အကြောင်းရင်းကား ပျင်းရိခြင်းဖြစ်သည်။ သူတို့သည် သူတို့လိုလားနှစ်သက်သော အရာကိုမှကြိုးစားလိုကြ၍ အပင်ပန်းအဆင်းရဲခံကာ ထမ်းရွက်ရမည့် အမှုကိစ္စများကိုမူ ကြိုးစားလိုစိတ်မရှိ၊ စွန့်လွှတ်တတ်ကြ၏။ သူတို့သည်ရှုံးနိမ့်ခြင်းကို ပဌမအကြိမ်တွေ့လျှင်ပင် နောက်ထပ်ကြိုးစားရန် စိတ်အားမတင်းနိုင်အောင် အရှုံးနှင့်အမှားအယွင်းကို အကြောက်လွန်တတ်လေသည်။

၂။ (က) (၄) လောကီမျက်နှာထောက်ထားခြင်း။

ဤသဘောတရားကြောင့် များစွာသောလူများသည် မလျောက်ပတ်သောစကားဝိုင်း၌ ဝင်ရောက်ပြောဆိုခြင်းပြုမိကြ၍၊ အတွင်းစိတ်၌မူ နောင်တွေ့ရမည့် ရှက်ကြောက်မှုကို ခံစားလိုက်ရသော ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာ ဥပဒေ၏ ဆန့်ကျင်ဘက်အပြစ်ဒုစရိုက်ကို ကျူးလွန်တတ်ကြသည်။ သူတို့သည်လူများရှေ့မှာ မျက်နှာရအောင်ပြုရန် ဆန္ဒပြင်းပြကြသဖြင့်၊ အတွင်းစိတ်က ခိုင်ခံ့စွာ ယုံကြည်စွဲမြဲထားသော အရာများကို အပြင်သို့ထင်ရှားစွာ ဘော်ထုတ်ရန်မဝံ့ကြ။ ငါ့ကို သူတို့ဘယ်လိုအောက်မေ့ကြလိမ့်မည်နည်းဟု အောက်မေ့လျက် ထိုအချည်းနှီး စိုးရိမ်ကြောက်ရွံ့မှုကြောင့် မကြာမကြာ ၎င်းတို့၏ အကောင်းအဆိုး ခွဲခြားနားလည်သောအသိတရားနှင့် ဆန့်ကျင်မှုများကို ပြုတတ်ကြလေသည်။

၂။ (က) (၅) သာမန်မျှသဘောထားခြင်း။

ဤသဘောထားရှိသူများ၏ လက်သုံးစကား သည်အတွက်ဒုက္ခခံစရာမလိုပါ ဟူ၍ဖြစ်၏။ ၎င်းတို့သည်မိမိတို့အောင်မြင်သမျှနှင့်သာ ရောင့်ရဲကြသည်။ အပျော်သက်သက်သည်သာ ၎င်းတို့၏ တခုထဲသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်၍၊ ကြိုးစားရမည် ဒုက္ခခံရမည်ဆိုလျှင် အမြဲရှောင်လွဲတတ်ကြ၏။ ၎င်းတို့သည် တသက်တာလုံး ကလေးဆန်ဆန်ပြုမူကြ၍ ဘဝအသက်ရှင်မှုဆိုသည်သာ၍ စိတ်ဝင်စားဘွယ်ကောင်းအောင် အခက်အခဲများကို ဆိုင်ပြိုင်ရန် ချိန်းချက်သည့် အရာတခုဖြစ်ကြောင်းနားမလည်နိုင်ကြပေ။ ထို့ကြောင့်သူတို့သည် တာဝန်မှန်သမျှရှောင်တိမ်းကြ၏။ သူတို့တွင် အရေးကြီးသောတချို့နေရာများ၌ အမှုထမ်းဆောင်နိုင်သော အရည်အချင်း၊ အောင်မြင်နိုင်သောအစွမ်း၊ သူတပါးအကျိုးကို ဆောင်ရွက်နိုင်သော အင်အားရှိကြငြားသော်လည်း အေးအေးသက်သာ နေလိုကြသူများဖြစ်သဖြင့်၊ တာဝန်ဟူသမျှကို ရှောင်ဖယ်ကြခြင်းဖြစ်လေသည်။ ဤသို့သောလူများသည် မည်သည့်အခါမျှ ထက်သန်သောဆုံးဖြတ်မှုကို မပြု။ အရေးပါအရာရောက်သော အမှုများကိုပြုလိုပါသည်ဟု ရံဖန်ရံခါနှုတ်ဖျားက ပြောတတ်ကြသော်လည်း လက်တွေ့၌အပြောနှင့်အလုပ်မညီ၊ သည်းထန်စွာရွာချတော့မည့် ဟန်ပြင်လျှက် လေညင်းလာသည်နှင့်တပြိုင်နက် လွှင့်ပါးပျောက်ကွယ်သွားသော မိုးတိမ်များနှင့်တူ၏။ အတိုချုပ်အားဖြင့်ဆိုရသော် ဤသူများသည် အကြီးအကျယ်စိတ်ကူးယဉ်သူများဖြစ်ကြ၍၊ ၎င်းတို့၏စိတ်ကူးယဉ်မှုကို လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖေါ်ရာ၌ တွေ့ကြုံရမည့် အခက်အခဲများကို ရင်ဆိုင်ဝံ့သော သတ္တိကင်းမဲ့သူများဖြစ်၏။

၂။ (ခ) ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာ၏ အခြားသောရန်သူကား အိမ်ထောင်စု၏မှားသော ပညာပေးနည်းပြမှုဖြစ်၏။ အိမ်ထောင်စုတခုတွင် အချို့သောလူငယ်လေးများ လုံးဝပျက်စီးကြရသည်မှာ ဤအကြောင်းကြောင့်ဖြစ်၏။ မိဘများသည် သူတို့၏အလိုကို ဘယ်အခါမျှငြင်းဆန်ခြင်းမပြု၊ ၎င်းတို့၏ ချို့ယွင်းမှုများကို ခိုင်ခိုင်မာမာ ပြုပြင်ပေးရမည့်အစား၊ အလွယ်တကူ ပေါ့ပေါ့ဆဆဖြင့် ခွင့်လွှတ်တတ်ကြလေသည်။ ထို့ကြောင့် သားသမီးများသည် ဒုက္ခခံရကောင်းမှန်းမသိကြ။ အရာခပ်သိမ်းမှာ သူတို့အတွက်အလွယ်တကူ အဆင်သင့်ပင်ဖြစ်နေ၏။ ဤနည်းဖြင့် မကောင်းသော အကျင့်ဆိုးများ စွဲကပ်ကြရ၏။ သူတို့၏စိတ်ဓာတ်မှာ စနစ်တကျလေ့ကျင့်မှုမရှိခဲ့သဖြင့် သူတို့၏တသက်တာ ခရီးတလျှောက်၌ တွေ့ကြုံရမည့် အခက်အခဲများကို ရင်ဆိုင်ရန်အတွက် အလွန်ပျော့ညံ့အားနည်းလှသည်။ အချုပ်အားဖြင့်ကား သူတို့သည်ကျောရိုးမရှိသည့် ပက်ကျိကဲ့သို့သော လူများဖြစ်လာကြသည်။ အချို့သူများမှာ ပျက်စီးနေသော အိမ်ထောင်စု၊ မသင့်မတင့် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားမှု၊ တဦးနှင့်တဦး စိတ်ဝမ်းကွဲပြားမှု စသည့်မကောင်းသော ပုံသက်သေများကို အမြဲမြင်တွေ့နေရ၏။ အချို့မှာဆင်းရဲနွမ်းပါးနိမ့်ကျသော အိမ်နှင့်မကောင်းသော ပတ်ဝန်းကျင်၌ နေထိုင်ကြီးပြင်းခဲ့ရ၏။ အချို့တို့ကား အရက်သမား၊ ဘိန်းစားများ၏ သားသမီးအဖြစ် မွေးဖွားကာ လူ့ဘဝကို စတင်ခဲ့ကြရ၏။ ဤသို့သောအကြောင်းများကြောင့် သူတို့၏ အကျင့်စရိုက်တွင် အမဲကွက်များ စွန်းထင်ခဲ့၍၊ သူတို့၏စိတ်ဓာတ်မှာ မကောင်းမှုကိုရှောင်ကြဉ်ရန်အတွက် လုံလောက်သော ခိုင်မာမှုမရှိကြချေ။

၂။ (ဂ) ရာသီဥတုသည်လည်း အကျင့်သိက္ခာကို လက်လှမ်းမှီသလောက် ဩဇာပေးလွမ်းမိုးနိုင်၏။ ဥပမာ ပူအိုက်စိုစွတ်သော ဥတုသည် ကိုယ်ကျင့် သိက္ခာကောင်းကို ဆည်းပူတည်ဆောက်ရာ၌ အထောက်အပံ့မပေး၊ ၎င်းဥတုသည် ပင်ပန်းစွာ လုပ်ကိုင်နိုင်သော ခွန်အားနှင့် မကောင်းမှုကို တုန့်ပြန်နိုင်သော စိတ်ဓာတ်ကို ပန်းရိနွမ်းလျစေ၏။ အေးသော ဥတုရာသီကား ခွန်အားကို သာ၍တိုးစေရန်နှင့် သာ၍ဖျတ်လတ်စေရန် ကူညီထောက်ပံ့လေသည်။

နိဂုံးချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာ၏ဤရန်သူများသည် စိတ်ဓာတ် ကြံ့ခိုင်မှုကို အားနည်းစေ၍၊ နိမ့်ကျသော ကိလေသာဆွဲဆောင်မှုနောက်သို့ ပါအောင်တွန်းထိုးပို့လေသည်။ ကျွန်ုပ်တို့အထင်၌ အောင်မြင်လိမ့်မည်ဟု မြှော်မှန်းထားသူများသည် ဤရန်သူများကို တိုက်ခိုက်တွန်းလှန်ခြင်း မပြုကြသဖြင့်၊ ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာ ဆည်းပူးတည်ဆောက်ခြင်း၌ မကြာခဏ ရှုံးနိမ့်ကြရသည်ကို တွေ့ကြရ၏။

ဆက်ရန်…

စာရေးသူ(အမည်မသိ)နှင့်အန်ထော်နီဆရာစိန်။

မေလ.. ၁၉၆၄။